اگر سیستم عامل موبایل شما اندروید می باشد بارها چشمتان به اسم apk خورده است ولی آیا می دانید apk چیست و چه کاری را انجام میدهد؟ به تعریف کلی و ساده apk یک نوع فرمت است که انواع فایل های تصویری و متنی را در خود نگهداری می کند و همراه با اسکریپتی که توسط برنامه نویسان نوشته شده کارهای خاصی را برای شما انجام میدهد.
اگر بخواهیم به جواب سوال apk چیست دست یابیم لازم است ابتدا به مطالعه مسائل مختلفی بپردازیم که هر کدام از آنها نیاز به شرح مفصلی دارد ولی در ادامه به طور ساده و مختصر با فایل apk آشنا خواهید شد.

apk چیست؟

Apk مخفف عبارت Android Package Kit می باشد که سیستم عامل اندروید به منظور نصب و اجرای برنامه های خاص از آن بهره می برد. همه پیش نیازهای اندروید روی این نوع فرمت قابل پیاده سازی است تا سیستم عامل به بهترین شکل آن را نصب و اجرا کند.
زمانی که شما از گوگل پلی استور، برنامه ای را دانلود می کنید، نرم افزار یا بازی دانلود شده به صورت اتوماتیک نصب می گردد ولی عمل نصب کردن را به صورت دستی هم می توانید انجام دهید به طوری که برنامه مورد نظرتان را از سایت دانلود می کنید و آن را به صورت سایدلود نصب می کنید.
نکته؛ نرم افزار و بازی اندروید را تنها از گوگل پلی استور دانلود کنید. گوگل پلی استور دارای آنتی ویروس است و از طرفی نیز تمام برنامه های درون آن، قبل از بارگذاری مورد ارزیابی قرار می گیرند. باید توجه داشته باشید که سایت های عرضه کننده برنامه اندروید از امنیت خوبی برخوردار نیستند به عبارتی هکرها به راحتی می توانند برنامه خود را در سایت های مورد نظر قرار دهند.
 

به منظور درک بیشتر، لازم است بدانید که همه برنامه های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام و ... نسخه های غیر رسمی دارند که نباید از آنها استفاده کنیم زیرا شخص ثالث (هکر و ...) می تواند با ویرایشی که در آن برنامه غیر رسمی انجام داده اطلاعات حساب شما را به سرقت ببرد.
زمانی که یک تولید کننده برنامه خاص بخواهد نرم افزار خود را بر روی فروشگاه گوگل قرار دهد شاید یک هفته طول بکشد ولی اگر زمان برای شما مهم است می توانید به صورت دستی نرم افزار مورد نظر را دانلود کنید ولی همانطور که گفته شد در هنگام دانلود از سایت، حتما از ایمن بودن آن اطمینان حاصل کنید.

 
فایل apk چیست، چگونه فایل APK را باز کنیم؟

فایل apk چیست و درون خود چه اطلاعاتی دارد؟ فایل یا فرمت apk درون خود انواع فایل های متنی و تصویری را دارا می باشد که به منظور اجرا کردن آن مجبور هستیم آن را باز کنیم تا از سالم و ایمن بودن برنامه آگاهی یابیم. به روش های مختلفی می توان فایل apk را باز کرد.
فروشگاه گوگل به صورت اتوماتیک برنامه دانلود شده شما را نصب می کند و در انتها کافی است بر روی دکمه باز کردن لمس کنید تا به سرعت نرم افزار یا بازی نصب شده باز شود و در حالت اجرا قرار گیرد.

ولی اگر برنامه خود را از سایت دانلود کردید چکار باید بکنید؟

شما قبل از دانلود فایل مورد نظر باید تنظیماتی را در گوشی خود انجام دهید به این صورت که ابتدا وارد قسمت تنظیمات (Settings  ) موبایل شوید و در ادامه بر روی گزینه ( Security ) لمس کنید و در انتها چک باکس گزینه Unknown sources فعال کنید.
بعد از انجام تمام این مراحل نرم افزار یا بازی خود را از سایت دانلود کنید و به صورت سایدلود آن را نصب کنید همانطور که گفته شد ریسک این کار بسیار بالا است زیرا امنیت برنامه دانلود شده به صورت کامل بررسی نشده است.

آیا فایل apk را بر روی سیستم عامل آیفون هم میتوان باز کرد؟

جواب این سوال قطعا خیر می باشد زیرا این فرمت کاملا مخصوص سیستم عامل اندروید می باشد و تنها بر روی این سیستم عامل باز و اجرا می شود و بر روی دیگر سیستم عامل های نصب یا اجرا نمی شود همان گونه که نمی توان فایل ios را بر روی سیستم عامل اندروید باز کرد.

سوال دیگری که در بین کاربران اندروید وجود دارد این مسئله است که آیا فایل apk را می توان بر روی کامپیوتر باز کرد؟

سیستم عامل ویندوز به گونه ای طراحی شده است که می توان فایل apk را بر روی آن نصب و اجرا کرد. به این صورت که برنامه BlueStacks  را با فرمت exe دانلود کنید و بر روی کامپیوتر خود نصب کنید هر چند دیگر برنامه های اجرا کننده فایل apk نیز وجود دارند که قادر هستید به منظور باز کردن فایل apk از آنها بهره مند شوید به طور مثال می توانید از برنامه Android Studio و Phoenix و ... استفاده کنید.

در اینجا برنامه BlueStacks را آورده ایم زیرا کار با آن بسیار ساده است شما بعد از دانلود و نصب برنامه مورد نظر باید آن را اجرا کنید. تنظیمات این برنامه شبیه ساز اندروید طبق تنظیمات موبایل شما می باشد به صورتی که خود برنامه دارای فروشگاه گوگل است به عبارتی این امکان را به شما می دهد تا نرم افزارهای مختلف را از آن دانلود و نصب کنید و در انتها آنها را باز کنید تا اجرا شوند.

برنامه شبیه ساز اندروید برای افرادی که دسترسی به سیستم عامل اندروید ندارند بسیار مفید و سودمند است به طوری که می توانند تمام برنامه های اندروید را در برنامه شبیه ساز، به صورت کامل اجرا کنند.

گفتنی است که مسئولان مایکروسافت به کاربران خود این قول را داده اند که در سیستم عامل ویندوز 11 بتوانند فایل apk را باز و اجرا کنند این موضوع بسیار خوشحال کننده است زیرا برنامه هایی مانند  BlueStacks از امنیت کاملی برخوردار نیستند حال اگر مایکروسافت بخواهد به طور مستقیم فایل apk را پشتیبانی کند ضروری است بر امنیت آن کاملا مسلط شود تا دیگر نیازی به برنامه های متفرقه نداشته باشیم.
 

نحوه باز کردن فایل APK در Android

فایل apk کاملا ساخته شده برای سیستم عامل اندروید می باشد و مخصوص اندروید است و به چند روش می توان apk را در این نوع از سیستم عامل باز کرد. موبایل شما اگر از سیستم عامل اندروید پشتیبانی می کند تنظیمات خاصی دارد که مستقیما به فایل apk مرتبط است مانند گزینه Unknown sources که در مطالب قبل با آن آشنا شدید این گزینه به شما این امکان را میدهد که برنامه های ناشناس را نصب و باز کنید فرض کنید برنامه ای را از سایت یا یک محل دیگر دانلود کرده باشید اگر این گزینه را فعال نکنید نمی توانید فایل دانلود شده را باز کنید.

فعال کردن تیک گزینه Unknown sources به این معنا است که شما خطر هک شدن و خرابی موبایل را پذیرفته اید و شرکت گوگل در برابر آن هیچ مسئولیتی ندارد پس در هنگام فعال کردن این گزینه حتما تمام خطرات آن را در نظر داشته باشید ولی شما برای نصب برخی از برنامه های بانکی و ضروری، مجبور هستید که این گزینه را فعال کنید زیرا برخی از شرکت ها و بانک ها، برنامه خود را در فروشگاه گوگل قرار نمی دهند.

 به عنوان یادآوری باید گفت که فایل APK بر روی اندروید، به دور روش خودکار و دستی باز می شوند که اگر بخواهیم از فروشگاه گوگل برنامه ای را دانلود کنیم به صورت خودکار نصب می شود و تنها کافی است بر روی گزینه « باز کردن » لمس کنید. ولی اگر برنامه ای را از منبع دیگری دانلود کرده باشید در آن صورت باید به صورت دستی برنامه دانلود شده را نصب و باز کنید.
 

استخراج برنامه ها برای APK (APK Extractor)

در برخی از شرایط شما احتیاج دارید که اطلاعات درون فایل apk را استخراج کنید. این عمل به شما کمک می کند که فایل apk را بهتر بشناسید و به جوابِ سوال « apk چیست » سریعتر دست پیدا کنید.

همانطور که مطالعه کردید فایل apk دارای پوشه و فایل های طبقه بندی شده هستند حال چگونه می توانیم به این پوشه ها و فایل ها دسترسی داشته باشیم؟ شما با استفاده از نرم افزار 7zip و WinRAR و peazip و ... می توانید تمام اطلاعات مورد نیازتان را از درون فایل apk استخراج کنید.
برنامه نویس به منظور اطمینان از ایمن بودن نرم افزار، این اجازه را به شما می دهد که به برخی از فایل ها نگاه جزئی تری بیندازید به طور مثال می توانید کدها و سورس های ( منابع ) فایل را مشاهده کنید یا حتی می توانید آنها را ویرایش کنید ولی به برخی از فایل ها نمی توانید دسترسی پیدا کنید زیرا آنها بسیار محرمانه هستند و برنامه نویس به هیچ شخصی امکان بازبینی آنها را نمی دهد.

ولی برخی از فایل های apk به صورت اپن سورس هستند و افراد آگاه به دانش کامپیوتر می توانند با بررسی اطلاعات داخل فایل apk به ایمن بودن آنها پی ببرند. بهتر است که بدانید یکی از پایه های اصلی امنیت در دنیای مجازی، فایل های اپن سورس هستند.

فایل های اپن سورس به گونه ای طراحی شده اند که هکرها به راحتی نمی توانند به موبایل یا سرور شما نفوذ کنند و یکی دیگر از ویژگی فایل اوپن سورس رایگان بودن آن است که در دسترس همه افراد جامعه می تواند قرار گیرد.
 

کاربرد app.config چیست؟

این فایل به دلیل داشتن نوع پیکربندی خاص، در بیشتر پلتفرم ها استفاده می شود به طور مثال در سرویس های ویندوز، برنامه wpf، برنامه وب، کنسول و .... به کار گرفته می شود.
App.config در زمان اجرا شدن اگر ویرایش شود لازم است که application (نرم افزار) به دلیل پیکربندی جدیدی که صورت گرفته به طور مجدد ریستارت (restart) گردد. حال واقعا چرا باید اپلیکیشن را ریستارت کرد؟ اپلیکیشن اگر دارای فایل app.config باشد و بخواهید آن را اجرا کنید در زمان اجرا شدن یک فایل کپی از app.config را به پوشه جدید ساخته شده ارسال می کند به طوری که پیکربندی در هر دو فایل به یک صورت است حال با همه این تعریفات اگر تغییری در فایل اصلی به وجود آید ضروری است که پیکربندی فایل کپی شده نیز تغییر کند. به همین دلیل در صورت تغییر در پیکربندی نسخه اصلی، سریعا باید اپلیکیشن مورد نظر ریستارت شود.

باید بدانید که فایل app.config به طور خودکار به وجود نمی آید بلکه نیاز است چند مرحله را به طور دستی طی کنید برای ایجاد کردن این فایل ابتدا به قسمت solution explorer بروید و بر روی گزینه add new item کلیک کنید و در انتها بر روی Application Configuration File  بزنید تا عملیات تکمیل گردد.

یک نمونه از فایل app.config که در ادامه آورده شده است و همیشه به همراه Windows application در پروژه وجود دارد؛
<?xml version="1.0"?> 
<configuration> 
    <connectionStrings>     
        <add name="MyKey"  
             connectionString="Data Source=localhost;Initial Catalog=ABC;" 
             providerName="System.Data.SqlClient"/> 
    </connectionStrings> 
</configuration>
 
فایل app.config تفاوت های با Web.config دارد که برای درک بیشتر می توانیم به شرح کارکرد آن بپردازیم. Web.config نوعی از پروتکل است که در ساختار web application مورد استفاده قرار می گیرد و در تکنولوژی های ASP.NET و یا MVC به کار گرفته می شود.

این فایل مسئول ذخیره سازی پیکربندی سطح برنامه است و در برخی از شرایط خاص تنظیمات را از machine.config الگوبرداری می کند و در هنگام اجرا شدن تجزیه می گردد این عمل بدان معنا است که اگر تغییری در برنامه صورت گردد همه تنظیمات جدید در فایل config بارگذاری می شود و دیگر لازم نیست مانند فایل app.config یک فایل جدید را بسازید و اپلیکیشن مورد نظر را ریستارت کنید.

به منظور شناخت بهتر فایل app.config توصیه می شود نوع کارکرد فایل Machine.config را هم بشناسید زیرا عملکرد همه آنها به یک صورت است و تمامی فایل های گفته شده اطلاعات کلیدی را ذخیره می کنند به طوری که هکر نمی تواند به آنها دسترسی پیدا کند.

این فایل، تنظیمات اصلی سطح ماشین را ذخیره سازی می کند. به طور مثال زمانی که شما اپلیکیشن visual studio را نصب می کنید فایل Machine.config در سیستم عامل ساخته می شود. در نظر داشته باشید که تنها یک فایل Machine.config در سیستم ساخته می شود به گونه ای که در حساسترین سطح تنظیمات نگهداری می شود.

تنظیمات فایل Machine.config را می توان به وسیله تنظیمات فایل web.config ویرایش کرد. همچنین تنظیمات فایل Machine.config بر روی تمامی وب اپلیکیشن هایی که در وب سرور فعالیت دارند قابل پیاده سازی هستند.